بررسی استعاره های "بهشت و جهنم" در ترجمه فارسی قرآن، انجیل، و تورات با رویکرد معنی شناسی شناختی

استعاره نقش محوری در اندیشه دینی دارد بدین معنا که برای بیان حقایق مجرد از واژه های ملموس و مادی بهره می گیرد. مهمترین کارکرد شناختی استعاره نیز فراهم ساختن درک یک مفهوم انتزاعی از طریق مفهومی ملموس تر است. با این نگاه پایان نامه حاضر به بررسی استعاره های به کار رفته در توصیف «بهشت و جهنم» در قرآن، انجیل و تورات می پردازد تا ضمن معرفی این استعاره ها، انواع استعاره های مفهومی به کار رفته در آنها (ساختاری، هستی شناختی، جهتی) معین شود و مشخص شود در توصیف هر کدام از بهشت و جهنم چه نوع استعاره ای کاربرد بیشتری دارد و نیز بسامد به کارگیری این استعاره ها در قرآن، انجیل و تورات به چه شکل است. تمام آیاتی که در توصیف بهشت و جهنم ساختار استعاری داشتند به عنوان نمونه آماری درنظر گرفته شدند، برخی آیات نماینده چند «نگاشت استعاری» بودند. به این شکل 852 مورد عبارت استعاری از آیات قرآن و 140 مورد عبارت استعاری از آیات انجیل مورد بررسی قرار گرفتند. و در مورد تورات تنها به معرفی استعاره ها پرداخته شد. روش تحلیل داده ها به صورت توصیفی در قالب شناختی بر اساس رویکرد لیکاف و جانسون (1980) به استعاره و نیز به صورت کمی و در قالب نمودار بوده است. نمودارها برحسب تعداد استعاره های ساختاری، هستی شناختی و جهتی که در توصیف بهشت و جهنم در قرآن و انجیل به کار رفته اند، ترسیم شد. بررسی نتایج نشان داد در کاربرد هر سه نوع این استعاره ها، قرآن بسامد بالاتری دارد. هم قرآن و هم انجیل در ترسیم فضای بهشت بیشتر از استعاره ساختاری بهره برده اند. ولی در استفاده از استعاره هستی شناختی و استعاره جهتی شاهد این اتفاق نیستیم. در قرآن استعاره های هستی شناختی بیشتر در ترسیم فضای دوزخ مورد استفاده قرار گرفته اند تا در ترسیم فضای بهشت، در حالی که در انجیل استفاده از استعاره هستی شناختی در ترسیم فضای دوزخ ملاحظه نشد. در قرآن استعاره جهتی به طور یکسان هم درمورد بهشت و هم درمورد جهنم به کار رفته است، در حالی که در انجیل تنها در ترسیم فضای دوزخ، کاربرد این استعاره مشاهده شد. در مورد برخی عبارات استعاری، هم در قرآن و هم در انجیل برای توضیح مطلب از نظریه «آمیختگی مفهومی» بهره برده شده است.